Wybrane publikacje naukowe Adwokata dr Mariusza Olężałka

Prawo karne procesowe dla sędziów, prokuratorów, obrońców i pełnomocników. Praxis,
/redakcja naukowa/
Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2023, ss. 1950.
/zobacz/

Publikację pod redakcją naukową adw. dra Mariusza Olężałek tworzy 51 Autorów – ekspertów/praktyków – z których:

22 to czynni adwokaci (w tym 3 Dziekanów Okręgowych Rad Adwokackich oraz Prezes Sądu Dyscyplinarnego);
11 sędziów (w tym Prezes Wojskowego Sądu Okręgowego);
11 prokuratorów (w tym Prokurator Okręgowy i zastępca Prokuratora Okręgowego, Dyrektor Biura Współpracy Międzynarodowej Prokuratury Krajowej);
1 radca prawny;
1 Kurator Okręgowy.

Wśród ww. osób jest 4 profesorów (w tym Rektor i Kierownik Katedry Postępowania Karnego na Uniwersytecie) oraz 14 doktorów nauk prawnych. Ponad 15 osób prowadzi zajęcia w ramach aplikacji adwokackiej oraz 10 w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Autorzy są także egzaminatorami na kolokwiach dla aplikantów oraz końcowych egzaminach zawodowych.

Praxis jest niezbędnym narzędziem w procesie stosowania prawa w praktyce. Pomaga interpretować istniejące przepisy z uwzględnieniem orzecznictwa oraz skutecznie przygotowywać pisma procesowe, opinię prawną czy strategię działania.

Liczne przykłady, wskazówki praktyczne, wzory pism i odwołania do praktyki orzeczniczej ułatwiają zrozumienie poruszanej tematyki. Publikacja pomaga interpretować istniejące przepisy, które w całości lub fragmentach są cytowane, uwzględnia najnowsze orzecznictwo i dorobek przedstawicieli piśmiennictwa (szerzej na jej temat – zob.: https://www.ksiegarnia.beck.pl/21085-prawo-karne-procesowe-dla-sedziow-prokuratorow-obroncow-i-pelnomocnikow-praxis-mariusz-olezalek).

Kodeks karny. Komentarz do nowelizacji z 7.7.2022 r.,
/współautor P. Bogacki/
Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2023, ss. 696.
/zobacz/

Publikacja to praktyczne omówienie wszystkich przepisów największej reformy Kodeksu karnego ostatnich lat dokonanych przez ustawę z 7.7.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 2024, Sejm RP IX kadencji).

Celem publikacji jest objaśnienie w kompleksowy sposób problematyki związanej ze zmianami w prawie karnym z uwzględnieniem ich praktycznych aspektów. Komentarz został wzbogacony o aktualne orzecznictwo oraz liczne przykłady, co pozwoli lepiej zrozumieć przedmiotową nowelizację. Zawiera podwójny stan prawny (sprzed i po nowelizacji).

Publikacja jest przeznaczona dla sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, policjantów, aplikantów zawodów prawniczych, studentów kierunków prawniczych, przedstawicieli nauki prawa karnego, a także wszystkim osobom, chcącym zapoznać się albo poszerzyć wiedzę oraz wskazówki praktyczne odnośnie do nowej filozofii karania i polityki karnej na podstawie Kodeksu karnego (szerzej na jej temat – zob.: https://www.ksiegarnia.beck.pl/20829-kodeks-karny-komentarz-do-nowelizacji-z-7-7-2022-r-mariusz-olezalek).

Metodyka pracy adwokata i radcy prawnego w sprawach przestępstw oraz wykroczeń drogowych,
Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2022, s. 884.
/zobacz/

Publikacja zawiera praktyczne wskazówki karnoprawne, procesowe i kryminalistyczne dotyczące wypadków oraz kolizji komunikacyjnych, prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości (lub pod wpływem środka odurzającego), a także kompleksowe omówienie problematyki zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Opracowanie oparte na niemal 900 stronach, prezentuje 1250 orzeczeń (również niepublikowanych) i ponad 500 pozycji literatury.
Metodyka jest przeznaczona przede wszystkim dla adwokatów i radców prawnych, sędziów oraz prokuratorów, policjantów, jak również aplikantów i studentów kierunków prawniczych, jednakże z uwagi m.in. na kompleksowe omówienie problematyki zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, polecić ją należy wszystkim kierowcom, instruktorom nauki jazdy oraz kursantom (szerzej na jej temat – zob.: https://www.ksiegarnia.beck.pl/20835-metodyka-pracy-adwokata-i-radcy-prawnego-w-sprawach-przestepstw-i-wykroczen-drogowych-mariusz-olezalek).

Konieczność poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym czy niepotrzebne działania ustawodawcy? – praktyczny komentarz do nowelizacji Prawa o ruchu drogowym z 2021 i 2022 r.,
Pismo Adwokatury Polskiej „Palestra” 2022, Nr 7-8, Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa 2022, s. 90-102.
/zobacz/

W wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2328) od 1 stycznia 2022 r. wprowadzono istotne zmiany dotyczące wykroczeń w ruchu drogowym. Także poprzednia nowelizacja, dokonana ustawą z dnia 25 lutego 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 463), dokonała m.in. zmiany w zakresie pierwszeństwa pieszych na przejściach dla pieszych. Celem niniejszego artykułu nie jest ich szczegółowe omówienie, ale zaprezentowanie i omówienie realnych danych z okresu 2012-2021 wraz ze wskazówkami dotyczącymi poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Obywatel kontra państwo – nierówność „broni”,
Pismo Adwokatury Polskiej „Palestra” 2022, Nr 3, Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa 2022, s. 172-191.
/zobacz/

Już od czasów rzymskich obywatel był zawsze na straconej pozycji w starciu z państwem. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na przedmiotowy problem i wskazanie irracjonalnych przykładów, które powinny zostać pilnie zmodyfikowane, zamiast kolejnych – zdaniem „racjonalnego” ustawodawcy – niezbędnych zmian, które w obecnie obowiązującym Kodeksie postępowania karnego z dnia 6 czerwca 1997 r. następują więcej niż setny raz.

Plagiat jako nierzetelność w badaniach naukowych,
[w:] G. Dykowska, A. Czerw (red.), Wybrane zagadnienia z bezpieczeństwa pacjenta. Część 5. Bezpieczeństwo pacjenta a EMB. Tom I, Warszawki Uniwersytet Medyczny, Warszawa 2021, s. 115-129.

Zgromadzenie Ogólne Polskiej Akademii Nauk w 2020 r. przyjęło „Kodeks Etyki Pracownika Naukowego”. Stanowi o tym załącznik do uchwały nr 2/2020 Zgromadzenia Ogólnego PAN z dnia 25 czerwca 2020 r. W przedmiotowym akcie prawnym można znaleźć definicję, że przez nierzetelność naukową należy rozumieć m.in. popełnienie plagiatów, które polega na przywłaszczaniu cudzych idei, wyników badań lub treści bez podania źródła. Niniejsze opracowanie ma na celu pogłębienie wiedzy na temat plagiatu w badaniach naukowych i jego podziałów, rodzajów odpowiedzialności, kar oraz przedawnienia odpowiedzialności karnej i cywilnej za popełnienie plagiatu. W artykule szczegółowo wyjaśniono także, czy tylko w sytuacji orzeczenia kary pozbawienia wolności sprawca przestępstwa plagiatu może odbywać tę karę w zakładzie karnym.

Prawnicza aplikacja uniwersytecka jak „bumerang”,
KRONIKA. Pismo Izby Adwokackiej w Łodzi, Łódź 2021, Nr 74, s. 26-27.

Co pewien czas pojawia się w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt tzw. prawniczej aplikacji uniwersyteckiej. Czy byłoby to dobre rozwiązanie – ocena adwokata oraz jednocześnie Dziekana Prawa i Administracji na uczelni wyższej.

Orzecznictwo dyscyplinarne,
KRONIKA. Pismo Izby Adwokackiej w Łodzi, Łódź 2021, Nr 73, s. 38-39.

Błędny opis czynu, miejsca czy sposobu popełnienia działania sprawcy nie stanowi przeszkody kontroli instancyjnej zapadłego orzeczenia – analiza orzeczenia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z dnia 8 lutego 2020 r., WSD 6/19.

3-izbowe szkolenie wyjazdowe aplikantów,
KRONIKA. Pismo Izby Adwokackiej w Łodzi, Łódź 2021, Nr 73, s. 20-21.

Relacja ze szkolenia wyjazdowego aplikantów adwokackich Izby Częstochowsko-Piotrkowskiej, Łódzkiej i Wielkopolskiej, która odbyła się w dniach 6-8 września 2021 r. w Wiśle.

Usprawiedliwienia i odroczenia. Wybrane aspekty usprawiedliwiania nieobecności i odraczania rozpraw, a także udziału w rozprawach zdalnych w postępowaniu karnym oraz w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,
KRONIKA. Pismo Izby Adwokackiej w Łodzi, Łódź 2021, s. 1-11.

Strony niejednokrotnie uważają, że przedstawienie zwolnienia lekarskiego – wystawionego w szczególności przez lekarza sądowego – obligatoryjnie powoduje odroczenie terminu rozprawy w sprawie karnej. Z takim poglądem można by się zgodzić, ale kilka lat temu. W opracowaniu szczegółowo omówiono kwestie odnośnie do usprawiedliwiania nieobecności i prawidłowego sposobu odraczania rozprawy.

Wykroczenia przeciwko logice,
Dziennik Gazeta Prawna (dodatek „Prawnik”) z dnia 7 września 2021 r., Nr 174/2021 (5581), s. D4
/zobacz/

Poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym czy mydlenie oczu?,
Dziennik Gazeta Prawna (dodatek „Przedsiębiorczy i prawniczy wtorek”) z dnia 3 sierpnia 2021 r., Nr 148/2021 (5556), s. B8
/zobacz/

Projekt nowego kodeksu etyki adwokackiej wymaga jeszcze debaty,
Prawo.pl z dnia 10 maja 2021 r.
/zobacz/

Adwokatura potrzebuje zmian w kodeksie etyki – to fraza, którą nieprzerwanie słyszymy od dłuższego czasu w przestrzeni publicznej i środkach masowego przekazu. Czy proponowany kształt kodeksu nie zaburzy ukształtowanego przez wiele lat orzecznictwa w sprawie deliktów dyscyplinarnych, nie utrudni pracy adwokatom, w szczególności sędziom sądów dyscyplinarnych, rzecznikom dyscyplinarnym? – zastanawia się adwokat dr Mariusz Olężałek.

Potrzebna pełna elektronizacja akt postępowania przygotowawczego, nie tylko aktów oskarżenia,
Prawo.pl z dnia 13 kwietnia 2021 r.
/zobacz/

Na początku stycznia 2021 r. wniesiono poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 867 IX kadencji Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej).
Sejm pracuje nad kolejną nowelizacją przepisów dotyczących informatyzacji postępowań sądowych. Dlaczego tylko jednym z aspektów, który został wskazany w ramach nowelizacji, jest doręczanie odpisów aktów oskarżenia w formie elektronicznej, a nie dotyczy to także innych dokumentów niezbędnych obrońcom w ich codziennej pracy zawodowej – zastanawia się adwokat dr Mariusz Olężałek, Dziekan Prawa i Administracji na Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.

Pandemia pretekstem do wprowadzenia jednoosobowego orzekania w apelacji,
Prawo.pl z dnia 10 lutego 2021 r.
/zobacz/

Nie dość że posłowie chcą na czas epidemii wprowadzić rozpatrywanie w sądach apelacyjnych spraw w składach jednoosobowych, to tę kontrowersyjną zmianę zamierzają uchwalić jako podwójną „wrzutkę” – covid`owa zmiana w kodeksie karnym trafi do ustawy o zwalczaniu terroryzmu – pisze adwokat dr Mariusz Olężałek. I zastanawia się, czy ktoś jeszcze panuje nad taką legislacją.

Niebezpieczne zawieszenie biegu przedawnienia karalności czynu,
Prawo.pl z dnia 20 stycznia 2021 r.
/zobacz/

Wniesiony do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw pojawił się na stronach sejmowych 8 stycznia 2021 r. (druk nr 867 IX kadencji Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej) przewiduje w czasie pandemii zawieszenie biegu przedawnienia karalności czynu i wykonania kary. Czy na pewno kolejny projekt poselski związany z COVID-19 jest prospołeczny oraz zgodny z zasadą demokratycznego państwa prawnego? – analiza została dokonana w przedmiotowym artykule.

Policjant nie może być sędzią,
Dziennik Gazeta Prawna (dodatek „Prawnik”) z dnia 19 stycznia 2021 r., Nr 11/2021 (5419), s. D1-D3
/zobacz/

Projekt znoszący możliwość odmowy przyjęcia mandatu karnego nie wydaje się ani proobywatelski, ani zgodny z Konstytucją RP oraz prawem międzynarodowym i UE.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia pojawił się na stronach sejmowych 8 stycznia 2021 r. (druk nr 866 IX kadencji Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej). Pomijając jego aspekt polityczny, warto szczegółowo przeanalizować brak możliwości odmówienia przyjęcia mandatu karnego i procedurę odwoławczą wskazaną przez w domyśle „racjonalnego” ustawodawcę.

Bezpieczeństwo pacjenta a tajemnica zawodowa lekarza,
[w:] G. Dykowska, A. Augustynowicz, Wybrane zagadnienia z bezpieczeństwa pacjenta. Część 1. Bezpieczeństwo pacjenta. Prawo, etyka, organizacja, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa 2019, s. 7-16.

Bezpieczeństwo pacjenta definiowane jest na wiele sposobów i znaczenie tego pojęcia poznają studenci kierunków medycznych oraz nauk o zdrowiu. Jednakże mało kto przywiązuje wówczas uwagę, jak kształtuje się w tym zakresie tajemnica zawodowa lekarza. Niniejszy artykuł stanowi jej przegląd – ze wskazaniem najistotniejszych zagadnień i problemów występujących w praktyce.

Rozdział II. Prawo konstytucyjne,
[w:] M. Olężałek (red.), P. Bogacki, M. Kłos, S. Redeł, Z PRAWEM za pan brat. Poradnik dla licealistów, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Łódź 2019, s. 19-28.

Jak wskazuje łacińska premia ignorantia iuris nocet, nieznajomość prawa szkodzi. Przedmiotowa publikacja jest skierowana przede wszystkich dla licealistów. Ma pomóc Im i uświadomić podstawowe prawa oraz obowiązki z wybranych dziedzin prawa. Składa się ona z czterech rozdziałów – Prawa cywilnego i rodzinnego, Prawa konstytucyjnego, Prawa administracyjnego oraz Praw pacjenta. Jej Autorami są pracownicy na kierunku Prawo i Administracja na Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, a jednocześnie osoby, które na co dzień mają bezpośredni kontakt praktyczny ze wszystkimi dziedzinami prawa – sędziowie, adwokaci, w tym także kierownicy szkoleń aplikantów adwokackich oraz sądowych, jak również wykładowcy prowadzący zajęcia w ramach szkoleń dla aplikantów adwokackich przy Okręgowej Radzie Adwokackiej oraz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Redaktorem przedmiotowej publikacji jest Prorektor ds. Kształcenia na Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, a także Prodziekan kierunku Prawo (jednolitych studiów magisterskich o profilu praktycznym) i kierunku Administracja na ww. Uczelni.

Racjonalny czy nieracjonalny ustawodawca? Uwagi na tle polskiego ustawodawstwa ze szczególnym uwzględnieniem prawa karnego sensu largo,
[w:] D. Mucha (red.), O stabilność kodeksu karnego w świetle realiów. Księga Jubileuszowa Profesora Stanisława Hoca. Tom II, Opole 2018, s. 93-103.

Polskie przepisy prawne ulegają niezwykle szybkim zmianom. Niestety od pewnego czasu nie można mówić o stabilności prawa, tym bardziej, że nowelizacje są często dokonywane bez szczegółowych uzasadnień projektów zmian, dokładnych analiz czy też nawet wbrew głosom przeciwnym, wyrażanym przez osoby, które na co dzień są specjalistami z danej dziedziny.
Zmiany w przepisach prawa są oczywiście nieuniknione – jednakże należy tego dokonywać „racjonalnie”. Podstawowym celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy taki jest właśnie nasz ustawodawca – ze szczególnych uwzględnieniem zmienności prawa karnego materialnego, procesowego, prawa karnego wykonawczego i kodeksu karnego skarbowego.

Obrońca czy nie obrońca? Status procesowy adwokata i radcy prawnego w sytuacji zatrzymania osoby podejrzanej,
[w:] Studia Prawnoustrojowe 2018, Nr 41, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2018, s. 413-424.

Zatrzymanie jest takim środkiem przymusu, z którym wiąże się z krótkotrwałe pozbawienie wolności. Dotyczy ono ingerencji w prawa i wolności obywatelskie. Głównym przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest kwestia, czy adwokat lub radca prawny może występować w charakterze quasi-obrońcy czy też pełnomocnika, jeżeli zatrzymanym jest osoba podejrzana, ponieważ formalnie nie jest jeszcze jego obrońcą, bowiem osoba podejrzana nie jest stroną postępowania.

„Kolarze w więzieniu” – zasadność wykonywania kary pozbawienia wolności wobec pijanych rowerzystów,
[w:] W. Cieślak, M. Romańczuk-Grącka (red.), Między stabilnością a zmiennością prawa karnego. Dylematy ustawodawcy, Pracownia Wydawnicza „ElSet”, Olsztyn 2017, s. 424-435.

Niniejszy artykuł omawia zasadność orzekania przez sądy kary pozbawienia wolności w stosunku do tzw. pijanych rowerzystów, a następnie jej wykonywania w zakładach karnych (powyższe zachowanie penalizowane było w okresie od 15 grudnia 2000 r. do 8 listopada 2013 r.). Osoby takie były nazywane przez współwięźniów „kolarzami”. Opracowanie odpowiada m.in. na pytanie, ilu skazanych zostało skazanych na karę pozbawienia wolności, a następnie w stosunku do jakiej liczby z nich, została ona wykonana. Poruszone są tutaj również kwestie ekonomiczne wykonywania kary pozbawienia wolności wobec sprawców tych przestępstw. W końcowej części artykułu podsumowano, czy warto było angażować całą machinę państwową w celu próby wyeliminowania plagi „pijanych” rowerzystów na polskich drogach.

Cenzura korespondencji skazanego pozbawionego wolności z obrońcą,
[w:] A. Nawój-Śleszyński, J. Łuczak (red.), Wybrane problemy indywidualizacji wykonywania kary pozbawienia wolności i środków probacyjnych,
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017, s. 157-166.

Jednym z podstawowych praw oskarżonego w postępowaniu karnym, a następnie skazanego w toku wykonywania kary w postępowaniu wykonawczym, jest prawo do obrony. W orzecznictwie i piśmiennictwie rozróżnia się tzw. obroną formalną (korzystanie z pomocy obrońcy) oraz obronę materialną (działalność skierowana na obronę przed zarzutem podejmowana przez samego oskarżonego lub za pomocą swojego obrońcy) (zob. przykładowo wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2015 r., IV KK 29/15, Prok. i Pr. – dodatek „Orzecznictwo” 2015, Nr 9, poz. 11; T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-467, Warszawa 2014, s. 67-70). Ta pierwsza wynika inter alia z konstytucyjnego prawa, które zostało stypizowane w przepisie art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze sprost. i zmianami), a także w szczególności z art. 6 ust. 1 lit. c Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (tj. Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2; Dz.U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284 ze zm.) i art. 14 ust. 3 lit. b oraz d Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., przyjętego rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ; Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167 ze zm.).
W artykule poruszone są zagadnienia dotyczące przysługującemu oskarżonemu prawa do posiadania obrońcy i zasad kontaktowania się z nim. Wskazane są także sytuacje, w których możliwa jest kontrola korespondencji skazanego z adwokatem, ich rozmów podczas widzeń lub telefonicznych. Zaprezentowany jest również przypadek wykluczający jakąkolwiek kontrolę korespondencji skazanego z osobą uprawnioną do jego obrony.

Swoboda wypowiedzi na gruncie wyselekcjonowanych judykatów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka,
[w:] J. Cheda (red.), Ochrona Praw Człowieka w Polsce i na świecie w XXI wieku. Stan obecny i perspektywy. Zagadnienia wybrane,
Mentoris Centrum Edukacyjno-Logopedyczne, Krosno – Rozworzyn 2015, s. 43-53.

Jedną z najważniejszych cech systemu demokratycznego jest wolność wypowiedzi. To fundament oraz podstawa innych wolności, na której budowano obecną demokrację, ponieważ bez niej inne prawa i wolności nie mogą być w pełni realizowane. Omówienie wybranych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczących tej sfery, odzwierciedla dokonania powyższej instytucji, a przy budowie systemu demokratycznego konieczna jest znajomość standardów europejskich. Nie ulega wątpliwości, że prawami wyższej rangi są takie prawa jak prawo do życia czy zakaz tortur, ponieważ są one bezwzględnie obowiązujące i wiążące, jednak rozpatrując prawa względnie wiążące w grupie wolności politycznych, pierwszeństwo należy przyznać wolności wypowiedzi (por. R. Bartoszcze, Rada Europy a wolność wypowiedzi, Kraków 1999, s. 5).
Artykuł omawia treść niektórych przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i przedstawia związane z nimi sprawy, które rozstrzygnął Europejski Trybunał Praw Człowieka. W wielu przypadkach swoboda wypowiedzi nie jest przestrzegana, co podważa prawidłowe funkcjonowanie demokracji. Opracowanie wyjaśnia także szczersze znaczenie określeń, takich jak „prawo do wolności wyrażania opinii”, „immunitet dziennikarski” czy też „granice dopuszczalnej krytyki”. Wskazuje też różnicę w sformułowaniach „wolność wypowiedzi” a „wolność słowa” i „wolność wyrażania opinii”.

Zarządzanie bezpieczeństwem w ruchu drogowym,
[w:] J. Kłys (red.), J. Maj (red.), Problemy, wyzwania i perspektywy zarządzania w XXI wieku,
Wydawnictwo Ruthenus, Warszawa – Krosno 2015, s. 103-113.

Głównym celem osób, które zajmują się prawnymi aspektami ruchu drogowego jest dążenie do tego, aby poziom postępowań w przedmiotowym zakresie był jak najwyższy. Dotyczy to w szczególności wyjaśniania skutkowych zdarzeń drogowych i określania winy ich uczestników oraz prowadzenia postępowań przygotowawczych. Mimo, że podstawowe zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym nie ulegają gwałtownym zmianom i wieloletniego doświadczenia w interpretacji przepisów, w wielu przypadkach poziom ten nie jest zadawalający. Dzieje się tak dlatego, ponieważ brakuje szkoleń lub też chęci uczestniczenia w nich, a także spotkań o charakterze szkoleniowym i właściwego doboru tematów. Niedopuszczalny jest pogląd zdarzający się wśród profesjonalistów, że pojazd znajdujący się na drodze głównej zawsze będzie miał pierwszeństwo, niezależnie od tego, czy porusza się prawidłowo czy też nie. Przeświadczenie o nieograniczonej nadrzędności drogi głównej nad podporządkowaną jest pierwszym krokiem do błędnego rozstrzygnięcia. Podstawowe zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego nakazują przecież zachowanie „ostrożności”, „szczególnej ostrożności” i „ograniczonego zaufania” (zob. W. Kotowski, Prawne problemy ruchu drogowego. Komentarz, Warszawa 2007, s. 147).
W artykule poruszono znaczenie biegłej znajomości zasad ruchu drogowego przez organy wymiaru sprawiedliwości, jak również ich profesjonalne podejście do spornych kwestii. Przedstawiono także ogólne i szczególne zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz wyroki Sądu Najwyższego i poglądy przedstawicieli piśmiennictwa dotyczące właściwej interpretacji przepisów. W opracowaniu zawarto również przykłady różnych zdarzeń na drodze i ich błędnej oceny przez organy procesowe.

Prewencja i polityka kryminalna w Polsce – wybrane aspekty,
Wiedza Prawnicza 2015, Nr 6,
Łódź 2015, s. 8-12.

Rozmiary przestępczości w Polsce, jej uwarunkowania oraz skuteczność polityki kryminalnej, należą od dawna do tematów szeroko dyskutowanych w Polsce. Problemami tymi interesują się środowiska naukowe praktyków zajmujących się ściganiem przestępstw i wymiarem sprawiedliwości oraz dyskutowane jest to w różnych kręgach opinii publicznej. Dominującą rolę w stymulowaniu tych zainteresowań odgrywają środki masowego przekazu, które w większym stopniu niż subiektywne odczucia obywateli i wiedza naukowa, kształtują obraz w tej dziedzinie. Jednakże informacje ogólnikowe, i te o charakterze anegdotycznym, nie powinny stanowić fundamentu polityki kryminalnej państwa. Racjonalną podstawę ograniczania przestępczości powinny stanowić jedynie informacje zdobyte przez zweryfikowane doświadczenia praktyki oraz rzetelne badania naukowe (zob. T. Szymanowski, Stan przestępczości a polityka kryminalna w Polsce, [w:] K. Indecki (red.), Aktualne problemy prawa karnego, kryminologii i penitencjarystyki, Księga ofiarowana Profesorowi Stefanowi Lelentalowi w 45. roku pracy naukowej i dydaktycznej, Łódź 2004, s. 263).
W artykule zawarta jest analiza danych z przeprowadzonych badań wiktymologicznych, które tylko częściowo obrazują zakres i rozmiary występującej w Polsce przestępczości. Dzieje się tak, ponieważ niektóre rodzaje przestępstw – na skutek subiektywnej oceny osób poszkodowanych – są zawyżane (jak np. kradzieże), a niektóre trudno jest wykryć (przykładowo oszustwa podatkowe). O znacznej kryminalizacji dużej części społeczeństwa świadczą umieszczone w artykule dane policyjne. Przedstawiają one rodzaje, a także strukturę przestępstw i ich procentowy wskaźnik w wybranych latach. Opracowanie zawiera również analizę powyższych danych, która wskazuje czynniki sprzyjające wzrostowi przestępczości oraz zależność pomiędzy wiekiem obywateli a jej rozmiarami.

Nierówność stron i naruszenie zasady prawa do obrony w postępowaniu karnym – postulaty de lege lata i de lege ferenda,
Pismo Adwokatury Polskiej „Palestra” 2014, Nr 11-12,
Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa 2014, s. 69-81.
/zobacz/

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego projektem ustawy z dnia 5 czerwca 2012 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw przygotowała zmiany „stanowiące kompleksową regulację, której celem jest zwiększenie sprawności postępowania karnego oraz jego efektywności”. W dniu 6 czerwca 2012 r. zostały one skierowane do uzgodnień międzyresortowych oraz instytucji społecznych.
Artykuł porusza zagadnienia, które nie zostały objęte projektem nowelizacji, a które z praktycznego punktu widzenia, mogłyby nie tylko przyspieszyć i przeciwdziałać nadmiernej przewlekłości postępowania, stosownie do zasady ekonomiki postępowania, ale w głównej mierze ma na celu wprowadzenie „równości stron” w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, zgodnie z łacińską paremią „omnes homines aequales sunt” (wszyscy są równi wobec prawa), a także wskazuje przypadki naruszenia zasady prawa do obrony.

Stosowanie środków zapobiegawczych w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego z dnia 27 września 2013 r.
/współautor P. Bogacki/,
[w:] T. Gardocka, M. Jakubik (red.), Szkice o nowym modelu procesu karnego,
Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2014, s. 73-87.

Artykuł ma na celu przedstawienie zmian w zakresie stosowania środków zapobiegawczych, jakie wprowadza ustawa z dnia 27 września 2013 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1247). Zmiany w zakresie środków zapobiegawczych, które wkraczają w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wolności osobistych, mają na celu uściślenie wymogów stosowania niektórych środków zapobiegawczych, wzmocnienie pozycji oskarżonego, ograniczenie stosowania najsurowszego z tych środków, czyli tymczasowego aresztowania, doprecyzowanie wymogów wniosku o zastosowanie tego środka, jak i uzasadnienia jego stosowania, a także określenie okresu oraz możliwości przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania (por. środki przymusu w kontradyktoryjnym modelu postępowania karnego; http://prawo.uni.wroc.pl/pliki/16811). Nowelizacja dotyczy również stosowania tymczasowego aresztowania w przypadku orzeczenia środka zabezpieczającego polegającego na umieszczeniu sprawcy w zakładzie zamkniętym. Ustanawia także możliwość orzeczenia częściowego przepadku lub ściągnięcia wartości majątkowych stanowiących przedmiot poręczenia.
Opracowanie ogranicza się do omówienia zmian, jakie ustawa wprowadza w zakresie stosowania środków zapobiegawczych. Artykuł nie ma na celu omówienie środków zapobiegawczych jako takich i zasad ich stosowania, lecz ma na celu przedstawienie zmian, które nowelizacja wprowadza wraz z uzasadnieniem potrzeb tych zmian w zakresie dotyczących stosowania określonych środków zapobiegawczych.

Dozór elektroniczny jako środek ograniczenia przeludnienia w polskich zakładach karnych
/współautor P. Bogacki/,
Wiedza Prawnicza 2014, Nr 4,
Łódź 2014, s. 98-107

W obecnie obowiązującym porządku prawnym nie ulega wątpliwości, że dozór elektroniczny to jeden z systemów wykonywania kary pozbawienia wolności na etapie postępowania wykonawczego. Artykuł nie ma na celu omówienia przesłanek, jakie muszą być spełnione, aby móc zastosować przysłowiową „bransoletkę” w stosunku do skazanego, ale odpowiada na pytanie, czy słusznie przedstawiciele doktryny podkreślają, iż „propozycja wprowadzenia krótkoterminowej kary pozbawienia wolności wykonywanej poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego w formie określonej przez Autorów ustawy jest całkowicie niecelowa i merytorycznie niezasadna. Prawo pozbawione warstwy aksjologicznej, warstwy społecznej odnoszącej się do systemowego określenia probacji, staje się prawem bez autorytetu, prawem prymitywnym i w żadnym wypadku nie zmienia rzeczywistości społecznej” [A. Bałandynowicz, Opinia do projektu Ustawy o zmianie ustawy – kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (druk Nr 3750), Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu 2005, s. 20) i dopiero zmierza „do kompleksowego uregulowania nieznanej wcześniej w polskim ustawodawstwie reakcji prawnokarnej, która polega na pozostawaniu skazanego poza zakładem karnym pod dozorem elektronicznym” (B. Stańdo-Kawecka, Opinia do projektu ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego wraz z projektami aktów wykonawczych (druk Nr 1237), Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 2007, s. 1].
W opracowaniu przedstawione są dane statystyczne dotyczące zagadnienia, ilu skazanych odbywa obecnie karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego i ile osób taką karę odbyło od początku istnienia tego systemu. Ponadto wskazane jest, ile osób mogłoby taką karę odbywać, ponieważ spełniają wszystkie kryteria ustawowe, aby odbywać karę w systemie dozoru elektronicznego, a także czy przy rozszerzeniu technicznym systemu mógłby on skutecznie wpłynąć na zmniejszenie przeludnienia polskich więzień. W końcowej części artykułu zostały ukazane również aktualne koszty funkcjonowania systemu dozoru elektronicznego.

Propozycje zmian w programie kształcenia aplikantów adwokackich oraz w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury,
Pismo Adwokatury Polskiej „Palestra” 2013, Nr 11-12,
Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa 2013, s. 83-97.
/zobacz/

Propozycje zmian w programie kształcenia aplikantów adwokackich oraz w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Artykuł opisuje wady i zalety obecnie funkcjonującej aplikacji adwokackiej oraz prokuratorsko-sędziowskiej, a także przedstawia cenne uwagi i sugestie, które – zdaniem Autora – należałoby wprowadzić, aby dopasować je do wymagań współczesnego życia. W opracowaniu poruszone zostały również plusy i minusy kolokwiów przeprowadzanych podczas danego typu aplikacji (oraz co należałoby w nich zmienić), a także porównywany jest „stary” i nowy model kształcenia przyszłych sędziów oraz prokuratorów.
Niniejszy artykuł zawiera również cenne wskazówki, jaka treść materiału i w jaki sposób powinna być przekazywana aplikantom podczas zajęć, nie zapominając o właściwym doborze wykładowców (spośród adwokatów, sędziów czy prokuratorów). Wyraźny nacisk Autor kładzie na praktyczność wykładów w formie tzw. case method, czyli pracy na podstawie akt i orzecznictwa sądowego, a także rozwiązywania jak największej ilości kazusów. W końcowej części opracowanie odpowiada na pytanie, czy w chwili obecnej w sposób prawidłowy funkcjonuje układ patron –aplikant oraz, czy potrzebna jest aplikacja w kontekście deregulacji zawodów prawniczych. Poruszona zostaje również kwestia, czy nie należy wprowadzić limitów przyjęć na aplikacje korporacyjne (w tym aplikację adwokacką), i czy nie jest to jedyny sposób, aby przedstawiciele Palestry mogli w sposób rzetelny oraz konkretny konkurować ze sobą, a młodzi adwokaci, którzy rozpoczynają działalność w tym zawodzie, po roku lub dwóch nie musieli zamykać prowadzonych przez siebie kancelarii.

Tryb ścigania przestępstwa zniesławienia,
[w:] Publikacja pokonferencyjna X Międzynarodowej Konferencji Naukowej Młodych Naukowców „Aktualne pytania reformowania systemu prawnego Ukrainy” (7-8 czerwca 2013 r.),
Łuck 2013.

Przestępstwo zniesławienia jest ścigane nie z urzędu, ale z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że inicjatywa oraz ciężar przeprowadzenia prywatnego quasi-postępowania przygotowawczego spoczywa na pokrzywdzonym. Niniejszy artykuł odpowiada na pytanie, jakie czynności i inne formalności musi spełnić, aby móc sam – zgodnie z przepisami prawa – wnieść prywatny akt oskarżenia do sądu.

Rozłożenie ciężaru dowodu w sprawach o zniesławienie,
[w:] Publikacja pokonferencyjna IX Międzynarodowej Konferencji Naukowej Młodych Naukowców „Życie prawa: stan obecny i perspektywy rozwoju” (22-23 marca 2013 r.),
Łuck 2013.

Artykuł zwraca uwagę na dość interesującą, określoną w przepisie art. 213 § 1 KK, kwestię rozkładu ciężaru dowodu w sprawach o zniesławienie. To nie pomówiony jako oskarżyciel prywatny ma udowodnić w procesie nieprawdziwość zarzutu, lecz pomawiający ma udowodnić, że postawiony przez niego zarzut jest prawdziwy. Mamy tu do czynienia z wyjątkowym w procedurze karnej przesunięciem ciężaru dowodowego z oskarżyciela na oskarżonego. Warto podkreślić, że również i niedające się usunąć wątpliwości co do prawdziwości zarzutu, w tym wypadku muszą być tłumaczone na korzyść pomówionego, czyli oskarżyciela.

Cywilnoprawna odpowiedzialność za przestępstwo zniesławienia – cz. II,
Wiedza Prawnicza 2013, Nr 2,
Łódź 2013, s. 44-57.

Artykuł porusza zagadnienia dotyczące przestępstwa zniesławienia i udziela odpowiedzi na pytanie, jakie są sposoby dochodzenia odpowiedzialności cywilnej wobec sprawcy zniesławienia. Opracowanie oparte jest na szeroko dobranym orzecznictwie sądowym oraz poglądach doktryny. Wskazuje ono, na jakich podstawach poszkodowany może złożyć pozew do sądu, a następnie, co musi wskazać jako żądanie i podstawę faktyczną powództwa.
Artykuł zawiera również elementy procedury cywilnej. Odpowiada m.in. na pytanie, do którego sądu należy wnieść pozew o odszkodowanie, a do którego pozew o ochronę naruszonych dóbr osobistych, a także jaka jest opłata od ww. pozwów. Opracowanie zawiera również szczegółowe omówienie instytucji prejudycjalności, czyli mocy wiążącej prawomocnych wyroków karnych skazujących w procesie cywilnym. W końcowej części artykułu omówiona została szczegółowo instytucja powództwa adhezyjnego, a więc powództwa cywilnego w procesie karnym, a następnie pojęcie powoda cywilnego w procesie karnym i wyjaśnienie zwrotu „lis pendens” (zawisłość sporu).

Cywilnoprawna odpowiedzialność za przestępstwo zniesławienia – cz. I,
Wiedza Prawnicza 2013, Nr 1,
Łódź 2013, s. 19-35.

Okoliczności wyłączające bezprawność pomówienia,
Wiedza Prawnicza 2012, Nr 4,
Łódź 2012, s. 97-109.

Nowelizacja kodeksu karnego dokonana ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw złagodziła odpowiedzialność karną za zniesławienie, a także spowodowała rozszerzenie prawa do krytyki (art. 213 § 2 KK) w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2008 r., sygn. akt SK 43/05 (Dz.U. Nr 90, poz. 560.).
Opracowanie odpowiada na pytanie, jakie przesłanki muszą być spełnione, aby niepubliczne pomówienie oraz kontratyp dozwolonej krytyki mogły stanowić kontratyp, a więc okoliczność wyłączającą bezprawność czynu.

Ochrona czci człowieka na przykładzie zniesławienia na tle wybranych grup zawodowych i społecznych – cz. II,
Monitor Prawniczy 2012, Nr 15,
Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2012, s. 801-811.

Artykuł (w dwóch częściach) porusza zagadnienia dotyczące przestępstwa zniesławienia i udziela odpowiedzi na pytanie, jak chroniona jest cześć człowieka na tle ściśle określonych grup zawodowych oraz społecznych, m. in. dziennikarzy, adwokatów, lekarzy. Nadto zanalizowane jest dość „modne” ostatnimi czasy – zniesławienie dokonane za pomocą Internetu oraz w „wyjaśnieniach” oskarżonego.
Autor porusza również kwestię obawy mediów, że penalizacja zniesławienia jest zagrożeniem dla wolności prasy i odpowiada na pytanie – podnoszone na gruncie społecznym, politycznym oraz w środowisku dziennikarskim – czy należy całkowicie zlikwidować odpowiedzialność karną za przestępstwo zniesławienia.

Ochrona czci człowieka na przykładzie zniesławienia na tle wybranych grup zawodowych i społecznych – cz. I,
Monitor Prawniczy 2012, Nr 14,
Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2012, s. 745-753.